Ό,τι παριστάνει το μοντέρνο, το πρωτοπόρο και το απελευθερωτικό, πιθανότατα σέρνει άλλες πιο βαριές αλυσίδες..
Είναι πια αλήθεια ότι φεύγουμε. Αποσυρόμαστε. “Φύγε στην ερημιά σου”, μας λέει ο Νίτσε. Ακολουθούμε τη συμβουλή του όχι -φευ- εξαιτίας ενός lockdown, μα γιατί το επαναλαμβανόμενα άνευρο και το γλυκερό, η τυποποίηση, η συγκατάβαση και ο μετριασμός, έχουν πνίξει τις εξαιρέσεις. Ό,τι ορίζεται ως αναγκαιότητα στις μέρες μας υπηρετεί ακριβώς αυτόν τον σκοπό. Ό,τι παριστάνει το μοντέρνο, το πρωτοπόρο και το απελευθερωτικό, πιθανότατα σέρνει άλλες πιο βαριές αλυσίδες..
Μας βγάζουν, άραγε, από τα στενά πλαίσια της “ιδιωτικότητας” τα σημερινά λογοτεχνικά φεστιβάλ και οι εκθέσεις βιβλίου, οι πολυάριθμες δράσεις με τις ομάδες εργασίας τους και τις καλλιτεχνικές τους επιτροπές, με τους διευθυντές και τους προέδρους τους; Προσφέρει κάποια πολυπόθητη εναλλακτική στον εγκλεισμό η απαρίθμηση χιλιοφορεμένων απόψεων, το κορδόνι των απαγγελιών, οι τιμητικές απονομές, οι βραβεύσεις, τα αφιερώματα κλπ; Και με ποιον ευρηματικό, αλήθεια, τρόπο σπάνε τους “κλειστούς κύκλους” κι ανοίγουν ορίζοντες στο κοινό;
Αυτό που αρχίζει να καταλαβαίνει και ο πλέον αδαής, είναι ότι το κοινό (ψηφιακοί επισκέπτες στην εποχή του κορονοϊού) είναι μάλλον το τελευταίο που απασχολεί. Άλλωστε, μόλις πρόσφατα, την στιγμή της κορύφωσης γνωστού φεστιβάλ, σε μια τιμητική βραδιά για γνωστό συγγραφέα, οι μοναδικοί επισκέπτες που παρακολουθούσαν live το γεγονός, από την άνεση των σπιτιών τους, ξεπερνούσαν μετά βίας τους ογδόντα (γίναμε μάρτυρες βραδιάς καραόκε, από τα προτεινόμενα live που σου βγάζει το youtube στην πλαϊνή μπάρα, με περισσότερο κόσμο).
Θα αντιτείνει κανείς ότι φταίει το επίπεδο του κοινού, ότι ελάχιστος κόσμος ασχολείται με την ποίηση, ότι οι ‘Ελληνες δεν διαβάζουν κ.ά. Χρήσιμο θα ήταν εδώ να τονιστεί ότι φέτος το συγκεκριμένο φεστιβάλ βρισκόταν υπό την αιγίδα της Προέδρου της Δημοκρατίας. Είχε δηλαδή, και με το παραπάνω, έναν τόνο επισημότητας και, προφανώς, κάποια χρηματοδότηση (και άλλες αβάντες). Συνδέθηκαν δε σ’ αυτό, τις μέρες της διεξαγωγής του, δημιουργοί από διαφορετικές πόλεις της Ελλάδας, αλλά και του εξωτερικού. Άρα το ακροατήριό του, όπως και το γενικότερο ενδιαφέρον, προϊόντος του χρόνου θεωρητικά θα έπρεπε να αυξάνεται..
Στην αμέσως προηγηθείσα (επίσης διαδικτυακή) έκθεση βιβλίου, παρά το πλήθος των εκδηλώσεων και των ομιλητών, επαναλήφθηκε η ίδια, τόσο πια γνώριμη, νοοτροπία των ιθυνόντων, απλά σε διαφορετικό περιβάλλον (ψηφιακή πλατφόρμα). Περιχαρείς οι συντελεστές διαπίστωσαν, κατά το κλείσιμο, την “επιτυχία της διοργάνωσης” (αλίμονο, πώς αλλιώς;). Τοπικοί άρχοντες έδωσαν, ως είθισται, τις ευλογίες τους. Παρουσιαστές είπαν τις χαριτωμενιές τους. Η καθημερινή εκατόμβη στον βωμό του ιού, ου μην αλλά και της ανεπάρκειας των πολιτικών προϊσταμένων αυτού του τόπου, αποτέλεσε μία στενόχωρη λεπτομέρεια. Πάντως περιέλαβαν γενναιόδωρα τον ιό στις θεματικές της έκθεσης.. Αυτό είναι γεγονός.
Δεν παίρνουμε όρκο για το ποια πόλη θα χριστεί “ποιητική πρωτεύουσα” τα επόμενα χρόνια (μια τέτοια συζήτηση έχει νόημα μόνο για τους εγχώριους κοτζαμπάσηδες, αφού το τοπικό δίνει παντού τη θέση του στο υπερτοπικό). Θα ποντάραμε ένα δάχτυλο --πάρτε το μεσαίο-- ότι δεν πρόκειται να είναι η πάντοτε φτωχομάνα Θεσσαλονίκη. (Τα φαντάσματα των καταραμένων της ήδη γελούν με την ψυχή τους! Tα σφαγμένα σινάφια της πάλι, δεν έχουν τόσο χιούμορ.) Ούτε όμως εκείνη που λογαριάζουν στους ευσεβείς τους πόθους οι φιλόδοξοί μας διοργανωτές, καθότι τα λεφτά αλλού βρίσκονται. Λέγε με και όρθιο αλογάκι..
19/12/2020